NEIRA VILAS NO RECORDO

 Casa - Museo do autor en Gres, Vila de Cruces

Hai unhas horas souben a noticia de que no dia de hoxe morreu Neira Vilas. Tiña 87 anos pero semellaba ser quen de chegar á eternidade. Sempre de centro en centro, de conferencia en conferencia, en encontros de diverso tipo...  Non sabería dicir as veces que o escoitei, con ou sen Anisia ao lado. Víase mermar fisicamente, pero sempre nos admirou a súa lucidez apesar dos anos. Recentemente alguén falando de Otero dixo que era como Pepe Neira Vilas, ía onde o chamasen, só había que ilo buscar. O seu compromiso co país e coa lingua foi innegábel, quede por iso no noso recordo. E non haberá mellor homenaxe que a lectura da súa obra.

Casualmente traballamos coas Memorias dun neno labrego a fins do ano pasado nalgunhas aulas, agora será sen dúbida tarefa inescusábel. Botaremos man outra vez da entrevista que lle fixeron Marga do Val e Xoán Carlos Garrido.

UN SEGREDO

Un día  descubrín emocionada que compartía un segredo con Fernando Namora. Se alguén me dixese naquel momento que acabaría por revelalo, tomaríao por tolo. Pero o tempo que nos trae unhas cousas, leva tamén outras. E, neste caso, por riba da reserva do íntimo está a beleza das palabras do escritor  de Coímbra.

Meu pai tiña sandalias de vento

só agora o sei

Tiña sandalias de vento e isto nin sequera é unha maneira de falar

andaba por lonxe os ollos fuxidos a expresión en ningures.

[...]

Andaba por lonxe ou sentiámolo lonxe

vén ser o mesmo

e no entanto viámolo sempre alí plantado coa inmobilidade absorta

no cepo de carballo veteado de negro

ao que o caruncho comera o miolo

 como as lagartas baleiran as mazás

estrañamente quieto murcho resignado

no seu estraño vagar

os ollos augados nunha tristeza que hoxe me doe

coma unha chamada perdida unha coraxe abortada

A ausencia era tan de mágoa urdida tan de fracaso tinguida

A ausencia era

altiva e desolada altiva e triste sobre todo triste tristeza sen tristeza solemne e irremediada

só agora o sei

[...]

ENTRE MIRTOS E LOUREIROS...

Mirtos, loureiros, campanillas e as súas adoradas hortensias, coas que tantas veces adornou Camiño longo recibirán agora caricias máis demoradas.

Coñecina de mociña por breves tres meses, pero ela non se lembra. Logo, despois de anos, as voltas da vida volvéronos xuntar. De aí en diante compartimos traballo docente, enfermidades familiares e felices nacementos. 

Tiven a tentación de agasallarvos cun retrato seu aos que a seguides na rede, pero abandonei a idea. Foi sempre muller tímida e discreta no profesional e no persoal, que só quere mostrarse a través das súas fotos de árbores, flores e penedas. Con todo aceptade a miña palabra de que é enteiramente fermosa.

Neste San Xoán, que para min foi de senlleiras despedidas, teño que dicirlle adeus á presenza cálida e diaria de Marina. E talvez, talvez non me vai ser fácil. Como xa dixo ela, poderémola seguir atopando no seu blog, aí seguirá traballando pola  lingua; nas aulas e nos corredores xa non. É un camiño que ela meditou moito e decidiu emprender, pero non soa. Que teñades os dous feliz viaxe.

 Ninguén está perdida nesa hora

cando o vento sopla

e hai unha lúa vertical, noviña,

que envolve de misterio os perfís.

Xohana Torres, Estacións ao mar.

PALABRAS QUE FEREN

"Haber" é un verbo, "a ver" é mirar, "Haver" non existe. "Hai" é haber; "aí", un lugar;  "ai", exclamación. "Ahí" e "haia" non existen. "Haxa", de haber; "acha", de encontrar; "aia", a que coida o neno. "Ía", de ir; "ive", o imposto. "Iba" e "iva", non existen. "Valla", de valer; "vaia", de ir e "baia", un froito.

A idea non é miña. A amiga dun amigo tíñao colgado no seu "muro". Eu só o adaptei. Dicía que loitaba contra o "terrorismo lingüístico"; eu non lle chamaría terrorismo, pero ás veces hai palabras que feren, polo menos á vista.

LEDICIA COSTAS NO BLANCO AMOR

Moi de vez en cando vénnos un agasallo disfrazado de casualidade. Algo así me pasou a min esta mañá de xoves. Man con man, Olga Novo e Ledicia Costas presidían un salón cheo de alumnos de 1º de ESO que, inquedos e curiosos, demandaban da autora de Recinto gris unhas respostas tan precisas que nin sequer os propios creadores son quen de dar ás veces.

Gustoume a cercanía da escritora, gustáronme as cuestións que lle formularon os rapaces e a sinxeleza e calidez dun acto que temperaron o noso salón, sempre xélido. Sei que Marina , organizadora do encontro, daría algo por poder estar hoxe connosco; pero, aínda non podendo ser, o seu traballo víase por toda a parte. Às profesoras de 1º, a Olga e por suposto, aos protagonistas, Ledicia Costas e alumnos, os meus parabéns.